"INZETTEN OP ‘IDENTITEIT IN DIVERSITEIT’ IN EERSTEGRAADSKLASSEN VIA CULTUURBEWUSTE EN -KRITISCHE JEUGDLITERATUUR"
"Hoe divers is jouw klas? Hoe woke zijn jouw leerlingen? En hoe maatschappelijk bewust ben jij als leraar? Beroeren de Black Lives Matterbeweging en de klimaatmarsen de jongeren in jouw school of merk je vooral een onverschillige of zelfs xenofobe houding? Eén ding is zeker: de nieuwe leerplannen Nederlands voor de eerste graad secundair onderwijs kiezen resoluut voor een nieuw speerpunt: identiteit in diversiteit. Literatuuronderwijs, ook in de B-stroom, moet daarbij mogelijkheden bieden om te werken rond een positief talige en culturele houding. Maar hoe pak je dat concreet aan? En hoe kunnen we ondertussen het dalende leesniveau en -plezier ombuigen in heterogene klassen met anderstalige of taalzwakkere jongeren?"
Het artikel beschrijft een project van Hogeschool VIVES naar de specifieke inhoud en doelen van de componenten ‘literatuur’ en ‘identiteit in diversiteit’, en de integratiemogelijkheden tussen beide. Gepasseerd op recent wetenschappelijk onderzoek naar etnisch-culturele diversiteit in jeugdliteratuur en een cultuurbewuste en kritische leeshouding voor jongeren.
De hogeschool biedt nu vijf lessenreeksen aan waarbij leerkrachten uit een ruim aanbod aan lesmateriaal kunnen kiezen. Die selecties gebeuren op basis van de interesses, de voorkennis en de vaardigheden van de klasgroep. In de lessenreeksen wordt er gewerkt rond culturele en talige diversiteit, waarbij taal en de beleving van de leerlingen centraal staat. Ze krijgen onder andere film- en boekfragmenten, motiverende verwerkingsopdrachten over lezen of opdrachten over taal, de verschillen en de etymologische herkomst van woorden.
Twee van die vijf lessenreeksen werden al uitgetest in enkele scholen in West-Vlaanderen. Zo kregen een aantal 1B-klassen Planeet Omar van Zanib Mian voorgeschoteld, een boek dat aanzet tot nadenken over anders zijn en stereotypering. En een aantal A-stroom klassen kregen dan weer The Hate U Give van Angie Thomas, met het thema diversiteit en vooroordelen in de Amerikaanse samenleving. In beide scholen had het project een positief effect, waarbij leerlingen die anders teruggetrokken of minder sterk in het vak zijn, nu opbloeide en initiatief namen. Door interesse te tonen in de leefwereld en identiteit van anderstalige leerlingen, hebben zij ook meer kans tot slagen in bepaalde opdrachten.
Naar mijn menig een zeer nuttig en goed initiatief dat zou opengetrokken moeten worden naar alle scholen. Leerlingen met een anderstalige en achtergrond en culturele verschillen hebben het niet altijd makkelijk op school, zeker niet in de lessen Nederlands. Als leerkracht is het de taak om elke leerling de kans te geven op gelijk onderwijs. Wat voor mij wilt zeggen dat je in sommige gevallen je zelf of je les zal moeten aanpassen aan de noden van de leerlingen.
Ideaal gezien wil je een klas waar leerlingen zich allemaal goed en veilig voelen. Leerlingen die slecht scoren krijgen echter na verloop van tijd een laag zelfbeeld waardoor ze zich ook slecht zullen voelen in de klas. Projecten waarbij hieraan gewerkt wordt zijn dus altijd positief en nuttig. De leerstof die de leerlingen moeten kennen is uiteraard zeer belangrijk, maar voor mij staat de ontwikkeling van de leerling centraal. Als die twee gecombineerd kunnen worden, ontstaat er en ideale les.
Download hier de pdf van het volledige artikel:
Of bekijk hier de andere artikels uit het op heden recentste nummer van Fons:
Reactie plaatsen
Reacties